طرحواره رهاشدگی: مفهوم، عوامل مؤثر و راهکارها
طرحواره رهاشدگی: مفهوم، عوامل مؤثر و راهکارها
طرحواره رهاشدگی یک مفهوم روانشناختی است که به حالتی اشاره دارد که فرد از تعهدات و وظایف خود به طور ذهنی و عملی کناره گیری می‌کند. در این حالت، انگیزه و احساس ناتوانی و بی‌ثباتی ممکن است فرد را به سمت رهاکردن وظایف و تعهدات هدایت کند. در این مقاله، به بررسی مفهوم طرحواره رهاشدگی، عوامل مؤثر بر آن و راهکارهای ممکن برای مقابله با طرحواره رهاشدگی خواهیم پرداخت.
1. مفهوم طرحواره رهاشدگی:
طرحواره رهاشدگی به وضعیتی اشاره دارد که فرد در آن عمدتاً به دلایل روانشناختی، هیجانی یا محیطی قادر به برآوردن وظایف و تعهدات خود نمی‌باشد. در این حالت، فرد احساس ناتوانی، استرس و بی‌ثباتی می‌کند و ممکن است به تدریج تمایل داشته باشد وظایف و تعهدات خود را رها کند و اجازه دهد تا این وظایف به تأخیر بیافتند یا انجام نشوند.
2. عوامل مؤثر در طرحواره رهاشدگی:
- استرس و فشارهای روزمره: استرس‌های روزمره، مانند فشارهای شغلی، مشکلات خانوادگی یا مالی، ممکن است عاملی باشند که فرد را به طرحواره رهاشدگی سوق دهند. این استرس‌ها ممکن است باعث کاهش انگیزه و احساس ناتوانی شوند و فرد را به ترک وظایف و تعهداتش ترغیب کنند.
- ناتوانی در مدیریت زمان: عدم توانایی در مدیریت زمان و برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند عاملی باشد که فرد را به طرحواره رهاشدگی سوق دهد. در صورتی که فرد توانایی تعیین اولویت‌ها و برنامه‌ریزی موثر را نداشته باشد، ممکن است با تعداد زیادی وظیفه و تعهد روبرو شود که باعث احساس بزرگی و ناتوانی شود.
- انگیزه و عزم ضعیف: کمبود انگیزه و عزم قوی می‌تواند عاملی باشد که فرد را به طرحوارهرهاشدگی سوق دهد. هنگامی که فرد از اهداف و انگیزه‌های خود دور می‌شود و عدم ارتباط معنوی با وظایف خود را تجربه می‌کند، ممکن است تمایل به رهاکردن آنها داشته باشد.
3. راهکارهای مقابله با طرحواره رهاشدگی:
- مدیریت استرس: مهارت‌های مدیریت استرس، شامل تمرینات تنفس عمیق، روش‌های آرامش بخشی و مدیریت زمان، می‌تواند به فرد کمک کند تا با استرس‌های روزمره بهتر روبه‌رو شود و احساس ناتوانی و بی‌ثباتی کمتری داشته باشد.
- برنامه‌ریزی موثر: توانایی تعیین اولویت‌ها، برنامه‌ریزی مناسب و استفاده از فنون مدیریت زمان می‌تواند به فرد کمک کند تا وظایف و تعهدات خود را به طور موثرتری مدیریت کند و از طرحواره رهاشدگی جلوگیری کند.
- ارتقای انگیزه: شناخت دقیق اهداف و انگیزه‌های فرد و ایجاد ارتباط معنوی با وظایف می‌تواند به افزایش انگیزه و عزم فرد کمک کند. این می‌تواند از طرحواره رهاشدگی جلوگیری کرده و او را ترغیب به ادامه و انجام وظایف کند.
- حمایت اجتماعی: دریافت حمایت از خانواده، دوستان یا همکاران می‌تواند به فرد در مقابله با طرحواره رهاشدگی کمک کند. حمایت اجتماعی می‌تواند فرد را تشویق کند و به او اعتماد بنفس بیشتری بدهد.
نتیجه‌گیری:
طرحواره رهاشدگی یک وضعیت روانشناختی است که فرد را به رهاکردن وظایف و تعهدات خود می‌کشاند. عوامل مؤثر بر طرحواره رهاشدگی شامل استرس و فشارهای روزمره، ناتوانی در مدیریت زمان و کمبود انگیزه و عزم می‌باشند.